qopmaq

qopmaq
f.
1. Dartılmaq, çəkilmək və s. nəticəsində kəsilmək, üzülmək, qırılmaq. Paltarın düymələri qopdu. – Sanki onun ürəyi şaxta vurmuş qönçə kimi qopub düşəcəkdi. M. C.. // Yapışdığı, bitişdiyi yerdən aralanmaq, ayrılmaq, ayrılıb düşmək. Divarın kağızı qopmuşdur. Ayaqqabının dabanı qopdu. Kitabın cildi qopdu. Çaynikin qulpu qopmuşdur. // Kökündən çıxmaq. <Kola bağlanmış ayı> durub zəncirini dartmağa başladı. Kolun budağı ayının gücünə davam etməyib qopdu. S. S. A.. Elə bu vaxt Qəhrəman öz kökündən qopmuş ağacın başından yerə gəlir. S. R.. // Bütöv bir şeyin bir parçası ayrılıb (sınıb) düşmək.
2. Ayrılmaq, əlaqəsini kəsmək (oturduğu, ya yaşadığı yerdən). Rza Qəhrəmani cəld hərəkətlə yerindən sıçrayıb, yarıbihuş halda torpaqdan qopmaq istəməyən Məhbusinin qollarını açdı. M. İ..
3. Birdən və şiddətlə başlamaq, zahir olmaq, eşidilmək. Vəlvələ qopdu. – Bir qitə yer üstündə qopub bir yekə dava; Meydan ki qızışdı, olarıq məhv sərapa. M. Ə. S.. Qopanda qarlı fırtına cahanı tar-mar edər; Qırar, yıxar ağacları, qiyamət aşikar edər. A. S.. Yenicə yatağımda uzanmışdım ki, qonşu evdən acıqlı və yanıqlı bir şivən qopdu. A. Ş.. // Qalxmaq. Qoşun pərakəndə bir halda çılpaq çöllərlə gedir, yerdən qopan toz aləmi bürüyürdü. Ç.. Ata oğlunu belə görəndə sinəsindən odlu bir fəryad qopdu. M. Rz..
◊ Yerindən qopmaq – birdən yerindən sıçramaq, atılmaq, qalxmaq. Gülsənəm arvad yerindən necə qopduğunu bilmədi. M. Hüs.. O, dəli kimi yerindən qopub, atına sıçradı və ildırım sürəti ilə çapdı. M. Rz..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Look at other dictionaries:

  • qopma — «Qopmaq»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ürək — is. 1. İnsanda qan dövranının, döş boşluğunun sol tərəfində yerləşən əzələli kisə şəklində mərkəzi orqanı; qəlb. Ürəyin döyünməsi. Ürək xəstəliyi. // Döşün qol tərəfində həmin orqanın üstündəki yer. Ürəyini tutmaq. – Bibixanım əlini ürəyinin… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • məhşər — <ər.> 1. Bax qiyamət 1 ci və 3 cü mənalarda. Vaqifəm, hicrandır mənim məhşərim; Gecə gündüz canan olmuş əzbərim. M. P. V.. <Şahpəri:> Vallah, bir tufan var, bir qiyamət qopur ki, elə bil məhşərdir! B. Bayramov. Ərəsati məhşər – bax… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qan — is. 1. Orqanizmin damarlarında dövr edib, onun bütün hüceyrələrinin qidalanmasını və maddələrin mübadiləsini təmin edən qırmızı maye. Sadıq kişi əllərinin qanını arxda yuyub üz qoydu həyətdən çıxmağa. C. M.. . . Çox qan itirməsinə baxmayaraq,… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • hay — təql. 1. Çağırışa cavab. Hay vermək – çağırışa cavab vermək, səsə səs vermək. Nə qədər çağırdımsa, hay vermədi. Adam çağıranda hay verər. – Diriyə hay verməz, ölüyə pay. (Ata. sözü). Küçədən acıqlı bir səs eşidildi: – Qırılmamışsınız ki, hay niyə …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • həşir — is. <ər.> 1. Bax qiyamət 1 ci mənada. 2. Bax qiyamət 3 cü mənada. <Kəndlilər:> Bu həşir kimin evindədir? – deyə soruşurdular. T. Ş. S.. 3. Həşrədək şəklində zərf – qiyamətəcən, heç vaxt. <Əmiraslan ağa:> <Onlara> elə toy… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qiyamət — is. <ər.> 1. Dini etiqadlara görə axırzamanda aləm dağıldıqdan sonra bütün ölülərin dirilib qalxması; məhşər günü. Güman etməyin ki, Şeyx Şəban azan verməyinə muzd alırdı; xeyr, əstəğfürullah, azan verməyi məhz savab əməl hesab edərdi və… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • qəlpələnmək — f. Bir şeydən kiçik parça qopmaq, yaxud qırılmaq. Daş qəlpələndi. // Bir şeyə ilişib bir tikəsi qırılmaq, qopmaq. Ətəyim mıxa ilişib qəlpələndi …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • səs — is. 1. Qulağa gələn, eşidilən səda; eşitmə orqanının qavradığı şey; ün, səda. Uzaqdan səs gəlir. Zurna səsi. Top səsi. – Həyətdə Cəfər əminin fiti və tənbəl tənbəl atılan addımlarının səsi eşidilirdi. H. N.. // Danışma, oxuma, qışqırma və s.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • şivən — is. <fars.> Fəryad, fəğan, nalə, bərk ağlaşma, matəm, yas. Seyyid, aşiq olalı bilmişəm aşiqlər işin; Ah imiş, nalə imiş, giryə imiş, şivən imiş. S. Ə. Ş.. Bülbül dedi: «– Dünyada o kimdir gülə bir gün; İllərcə zəbun etməyə şən könlünü… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”